SÜPERNOVA

CARL SAGAN’IN KOZMİK TAKVİMİ

BÖLÜM 2:

SÜPERNOVA

Carl Sagan’ın Kozmik Takvimine göre, Bölüm 1’de bahsettiğim gibi evrenin daha erken aşamalarında ilk kimyasal elementler oluştu. Daha sonra yıldızlar, galaksiler ve hayret verici büyüklükte kozmik yapılar şekillenmeye başladı.

 ‘’Yerçekimi gaz kütlelerini çekip ısıtırken 10 Ocak’ta ilk yıldızların ışığı doğdu.‘’

Yıldızların ışıldamasını sağlayan şey, hidrojen atom çekirdeklerinin kaynaşarak helyum çekirdeklerine dönüşmesi sırasında salınan enerjiye bağlı radyasyondu. Bu süreçte muazzam miktarda enerji açığa çıktı; yıldız ışın saçmaya başladı. Yıldızlar kütle, renk ve parlaklık bakımından değişkenlik gösterir; ama aynı enerji kaynağına, yani nükleer füzyona dayanırlar.

‘’13 Ocak’ta bu yıldızlar ilk küçük galaksileri oluşturdu.’’

Galaksiler dönen devasa yıldız, gaz ve toz yığınlarıdır.

Bu galaksiler de bir araya gelerek daha büyük galaksileri oluşturdu. Samanyolu dahi.

‘’Samanyolu galaksisi 11 milyar yıl önce yani Carl Sagan’ın Kozmik Takvimi’ne göre 15 Mart’ta oluştu.’’

Dünyadan çıplak gözle görülebilen bir kaç galaksiden biri olan Andromeda da, bizden yaklaşık 2.5 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır.

Yüz milyarlarca farklı Güneş…

Bizimki hangisi?

Henüz doğmadı…

Diğer yıldızların küllerinden doğacak!

Bir süpernova, yüksek kütleli bir yıldızın patlamasıdır. Uzayda gerçekleşen en büyük patlamadır. Normal bir galakside her 50 yılda ortalama bir süpernova patlar.

Paparazi flashları gibi olan ışıkların her biri birer ‘’Süpernova’dır.’’

Dev bir yıldızın ihtişamlı ölümü.

Bir yıldızın yaşam döngüsünün son evresi çalkantılı olabilir. Yüksek kütleli yıldızlar balon gibi şişer ve hatta patlar. Tuhaf gökcisimlerinin çoğu aslında dağılmış yıldızların kalıntılarıdır.

Ölen yıldızlar, özel doğum odası gibi yerlerde yeniden doğar. Devasa gaz ve toz bulutlarında yağmur damlaları gibi yoğunlaşırlar. O kadar ısınırlar ki atomun içindeki çekirdekler birbirine bağlanıp, soluduğumuz oksijeni, kaslarımızdaki karbonu, kemiklerimizdeki kalsiyumu ve kanımızdaki demiri oluşturur.

‘’Hepsi çoktan yok olmuş yıldızların yanıp tutuşan kalplerinden doğmuştur.’’

‘’Sizler de, ben de, hepimiz de yıldız kumaşı vardır.’’

Bakalım şimdi sırada doğmak için sabırsızlanan kim var?

 

KAYNAKÇA:

Carl Sagan-Cosmos

Neil Degrasse Tyson-Karadelikten Gelen Ölüm/Cosmos

Taşkın Tuna-Muhteşen Tasarım

NTV-Bilgi Küpü